Η ΚΟΥΚΛΑ

Η κούκλα (Brúðan)

της Yrsa Sigurðardóttir (μτφ. Β. Αλυσσανδράκη)

Μεταίχμιο, 2023

 

 

 

Το μυθιστόρημα Η κούκλα είναι το πέμπτο με κεντρικούς χαρακτήρες τον Χούλνταρ και την Φρέιγια και εκδόθηκε στην Ισλανδία το 2018. Έναν χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε το τελευταίο της σειράς [Þögn – τίτλος αγγλόφωνης έκδοσης The Fallout (2022)].

 

 

 

Πέντε χρόνια πριν: Η Ντίσα με τη μικρή κόρη της, τη Ρόουσα, κάνουν μια ήσυχη εκδρομή για ψάρεμα, με τη βάρκα ενός οικογενειακού φίλου. Δεν πιάνουν τίποτε εκτός από μια παιδική κούκλα που μπλέκεται στο δίχτυ, μια κούκλα με τρομακτική όψη, που φαίνεται να είχε μείνει πολύ καιρό στη θάλασσα. Η πρώτη αντίδραση της μητέρας είναι να την πετάξει πίσω στο νερό, αλλά υποχωρεί όταν το κορίτσι τη θερμοπαρακαλεί να την πάρουν σπίτι.

Το ίδιο βράδυ η μητέρα αναρτά μια φωτογραφία της κούκλας στο facebook. Μέχρι το επόμενο πρωί η Ντίσα είναι νεκρή ενώ η κούκλα έχει εξαφανιστεί από το σπίτι, όπως και η φωτογραφία της από το ίντερνετ.

Σήμερα: Ο ντετέκτιβ Χούλνταρ και η επιθεωρήτρια Έρλα βρίσκονται σε ένα σκάφος, ψάχνοντας στη θάλασσα για πιθανά ανθρώπινα λείψανα. Ωστόσο, η ταυτοποίηση από τα οστά που ανασύρονται και ο καθορισμός της αιτίας θανάτου αποδεικνύονται πολύ πιο δύσκολα απ’ ό,τι πίστευαν αρχικά. Ενώ η ταυτότητα του θύματος παραμένει άγνωστη ο Χούλνταρ εμπλέκεται και στην έρευνα για τη δολοφονία ενός άστεγου τοξικομανή.

Παράλληλα, η Φρέιγια ασχολείται με τις καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση ενός εφήβου σε δομή φιλοξενίας από έναν υπεύθυνο της υπηρεσίας παιδικής μέριμνας.

Καθώς η Φρέιγια και ο Χούλνταρ καταλήγουν να βοηθούν ο ένας την άλλη, ανακαλύπτουν ότι και οι τρεις υποθέσεις που έχουν αναλάβει συνδέονται με ένα πρόσωπο, έναν ευάλωτο μάρτυρα που τώρα αγνοείται: τη Ρόουσα, που πριν από τόσα χρόνια είχε βρει τη μοιραία κούκλα. Θα μπορούσε το κορίτσι να είναι το κλειδί για τις απαντήσεις σε όλα όσα έχουν συμβεί;

 

Οι κεντρικοί χαρακτήρες της σειράς μάς είναι πια πολύ γνωστοί, όπως και η σχέση μεταξύ τους που κυμαίνεται από «θερμή» έως, πολύ πιο συχνά, «παγωμένη». Αυτή η σχέση, με τα σκαμπανεβάσματά της και την επιμονή του Χούλνταρ για την αναθέρμανσή της, αποτελούν ένα επιτυχημένο συστατικό της σειράς και δίνουν μια δόση χιούμορ. Στο Η κούκλα, ακόμη και η συνήθως πικρόχολη απέναντι στον Χούλνταρ, Έρλα, δείχνει μια πιο ανθρώπινη πλευρά, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει η («απούσα» σχεδόν σε όλο το βιβλίο) Ρόουσα, η επιμονή της οποίας να βρει τον ιδιοκτήτη της αλλόκοτης κούκλας αποτελεί την κινητήρια δύναμη της πλοκής.

 

Αρχικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το εξώφυλλο (παρόμοιο στις ξενόγλωσσες εκδόσεις με το ελληνικό), σε συνδυασμό και με τον τίτλο, ίσως δίνει την εντύπωση ότι το βιβλίο είναι μια ιστορία τρόμου, από αυτές που μας έχει συνηθίσει η Ύρσα, κυρίως στα αυτόνομα μυθιστορήματά της, μια εντύπωση που ενισχύεται από τις πρώτες σελίδες με την εύρεση της κούκλας και αυτά που ακολουθούν. Ωστόσο, η κούκλα αποτελεί ένα «ανατριχιαστικό», αλλά όχι  υπερφυσικό, στοιχείο στην ιστορία, και έχει ιδιαίτερη σημασία για το μυστήριο, την οποία η συγγραφέας κρατά καλά κρυμμένη μέχρι το τέλος.

 

Η κούκλα είναι ένας συνδυασμός αστυνομικού θρίλερ και police procedural με ενδιαφέρουσα πλοκή, αργούς ρυθμούς, που οφείλονται κυρίως στις αρκετά λεπτομερείς περιγραφές των διαδικασιών της αστυνομικής έρευνας, με μυστήριο, ανατροπές, ένταση και αγωνία, ενώ δίνεται βάρος στους χαρακτήρες και στην ψυχολογία τους. Από την αρχή περιγράφονται με ζωντάνια διαφορετικές ιστορίες που φαίνονται ασύνδετες, αλλά η συγγραφέας έχει πραγματικά το ταλέντο να τις συνδέει επιτυχημένα μεταξύ τους για να καταλήξουν σε ένα ικανοποιητικό συμπέρασμα χωρίς να αφήνει εκκρεμότητες. Ένα δυνατό μυθιστόρημα με εξαιρετικό μυστήριο και αγωνία,  που οδηγεί μέσα από έντονες ανατροπές σε ένα σύνθετο, αναπάντεχο τέλος. Tο καλύτερο, ίσως, βιβλίο της σειράς…

 

 

*Ευχαριστώ τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ για το αντίτυπο του βιβλίου